Διαστάσεις μείζονος απειλής για την ίδια την ακεραιότητα του Ιράκ προσλαμβάνει η ταχύτατη προέλαση ισλαμιστών ανταρτών στο βόρειο τμήμα της χώρας. Μία ημέρα μετά την κατάληψη της Μοσούλης, της δεύτερης σε πληθυσμό πόλης του Ιράκ, οι αντάρτες της σουνιτικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία» (ISIS) κατέλαβαν χθες τη γενέτειρα του Σαντάμ Χουσεΐν, Τικρίτ. Στα χέρια των φανατικών ισλαμιστών έπεσε και η πόλη Μπαϊτζί, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίων του Ιράκ, προκαλώντας πανικό στην κυβέρνηση της Βαγδάτης και έντονη ανησυχία στις δυτικές πρωτεύουσες.Μιλώντας από την Αθήνα, όπου συμμετείχε σε υπουργική σύνοδο Ε.Ε.- Αραβικού Συνδέσμου, ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών Χοσιγιάρ Ζεμπαρί απηύθυνε έκκληση στους πολιτικούς ηγέτες της χώρας του, σιίτες και σουνίτες, να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο για να αντιμετωπίσουν τη «σοβαρή, θανάσιμη απειλή» που αντιπροσωπεύει το ISIS. Ο Ιρακινός αξιωματούχος δήλωσε επίσης ότι η Βαγδάτη θα συνεργασθεί με τις ένοπλες δυνάμεις της αυτόνομης, κουρδικής περιοχής του βορείου Ιράκ, τους λεγόμενους «πεσμεργκά», για την εκδίωξη των στασιαστών από τη Μοσούλη και τις άλλες περιοχές που έχουν καταλάβει. Υπέρ της κοινής δράσης μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη και της κουρδικής διοίκησης στο Αρμπίλ τάχθηκαν, στο κοινό ανακοινωθέν τους, Ε.Ε. και Αραβικός Σύνδεσμος.
Η οργάνωση ISIS δραστηριοποιείται και από τις δύο πλευρές των συροϊρακινών συνόρων, επιδιώκοντας τη δημιουργία σουνιτικού χαλιφάτου με συνένωση των περιοχών -και των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων- που καταλαμβάνει στις δύο χώρες. Αποτελεί παρακλάδι της Αλ Κάιντα από την οποία αποσχίστηκε λόγω διαφωνιών για τη δράση της στη Συρία. Το διυλιστήριο του Μπαϊτζί, το οποίο βρίσκεται γύρω στα 200 χιλιόμετρα νότια της Μοσούλης, μπορεί να επεξεργαστεί μέχρι και 300.000 βαρέλια την ημέρα και τροφοδοτεί πολλές επαρχίες, αλλά και την πρωτεύουσα Βαγδάτη.
Μετά την κατάληψη της Μοσούλης, οι μαχητές του ISIS έθεσαν υπό τον έλεγχό τους πρακτικά ολόκληρη τη βόρεια επαρχία Νινευΐ, ενώ είχε προηγηθεί η πτώση της Φαλούτζα και μέρους του Ραμάντι, που έδωσε στους αντάρτες τον έλεγχο μεγάλου μέρους της δυτικής επαρχίας Ανμπάρ. Αν σταθεροποιήσουν την κατοχή του Τικρίτ, θα ελέγχουν και την επαρχία Σαλαντίν, στο κεντρικό Ιράκ, θέτοντας σε κίνδυνο και την ίδια την ιρακινή πρωτεύουσα. Τις σχετικές ανησυχίες ενίσχυσε η πληροφορία ότι χθες το απόγευμα σφοδρές μάχες μεταξύ ανταρτών και κυβερνητικού στρατού διεξάγονταν στην πόλη Σαμάρα, μόλις 110 χιλιόμετρα βόρεια της Βαγδάτης, όπου βρίσκεται και ένα από τα σημαντικότερα τεμένη των σιιτών.
Σε ετοιμότητα οι ΗΠΑ
Η κυβέρνηση Ομπάμα, η οποία απέσυρε τα στρατεύματά της από το Ιράκ πριν από δυόμισι χρόνια, ζήτησε από τους Ιρακινούς ηγέτες «να αποκρούσουν την επίθεση» και εξέφρασε την ετοιμότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να συνδράμουν σε μια «σθεναρή και συντονισμένη απάντηση». Στο εσωτερικό του Ιράκ, ο ισχυρής επιρροής σιίτης κληρικός Μοκτάντα αλ Σαντρ δήλωσε ότι είναι έτοιμος να διαθέσει τις ένοπλες δυνάμεις του στην κυβέρνηση του επίσης σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλικί, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά οι ιεροί χώροι από τους σουνίτες εξτρεμιστές. Η τοποθέτηση του Σαντρ προκάλεσε αίσθηση, δεδομένης της μακρόχρονης αντιπαλότητάς του με τον Μαλικί.
Η κεραυνοβόλα προέλαση του ISIS προκάλεσε μαζική έξοδο αμάχων από τη Μοσούλη και ευρύτερα την επαρχία Νινευΐ. Η Διεθνής Οργάνωση Μετανάστευσης εκτιμούσε ότι οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν άρον άρον τις εστίες τους προσεγγίζουν τις 500.000. Οσοι εξ αυτών μίλησαν στα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, δήλωσαν ότι οι μαυροφορεμένοι, μασκοφόροι ένοπλοι του ISIS ύψωσαν τα εμβλήματά τους σε όλα τα δημόσια κτίρια και ότι δεν άσκησαν βία στον άμαχο πληθυσμό. Μεγάλο τμήμα των κατοίκων της Μοσούλης, ωστόσο, πανικοβλήθηκε καθώς αγνοεί παντελώς ποιοι είναι οι εμφανιζόμενοι ως «επαναστάτες» που κατέλαβαν την τοπική εξουσία και ποιες είναι οι επιδιώξεις τους.
Συλλήψεις Τούρκων
Στη δίνη της ιρακινής κρίσης παρασύρεται και η Τουρκία. Ενοπλοι εισέβαλαν χθες στο τουρκικό προξενείο της Μοσούλης και συνέλαβαν 48 Τούρκους, συμπεριλαμβανομένου του πρόξενου, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε βάση των ανταρτών. Είχε προηγηθεί η σύλληψη 28 Τούρκων οδηγών φορτηγών στην ίδια πόλη. Η Αγκυρα ζήτησε τη διενέργεια έκτακτης συνόδου του ΝΑΤΟ και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι μίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέντ Νταβούτογλου για την κατάσταση. Νωρίτερα ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν είχε συγκαλέσει έκτακτη σύσκεψη ασφαλείας, μετά το πέρας της οποίας ο Νταβούτογλου προειδοποίησε ότι θα υπάρξει «σκληρή αντίδραση» της Τουρκίας αν τεθεί σε κίνδυνο η ζωή οποιουδήποτε πολίτη της.
kathimerini.gr
