Η σκληρή γυμναστική είναι καλή για σχεδόν όλο το σώμα, με εξαίρεση ίσως... τα δόντια, σύμφωνα με τα εκπληκτικά ευρήματα μιας νέας μελέτης σε αθλητές που έδειξε ότι η εντατική προπόνηση μπορεί να συμβάλει με απρόσμενους τρόπους στα οδοντιατρικά προβλήματα. Η μελέτη, που δημοσιεύεται στη «Σκανδιναβική Επιθεώρηση Ιατρικής και Επιστήμης στα Αθλήματα» (SJMSS), πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Χαϊδελβέργης, στη Γερμανία, σε 35 αθλητές του τριάθλου και 35 μη αθλητές συνομηλίκους τους, οι οποίοι θέλησαν να εξακριβώσουν κατά πόσο ισχύει ότι οι αθλητές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τερηδόνας και άλλων οδοντικών προβλημάτων, αλλά και πού οφείλεται αυτό. Όλοι οι εθελοντές επισκέφθηκαν το οδοντιατρικό τμήμα του νοσοκομείου για να υποβληθούν σε πλήρη εξέταση της στοματικής κοιλότητας και λήψη δείγματος σιέλου. Συμπλήρωσαν επίσης αναλυτικά ερωτηματολόγια για τις διατροφικές συνήθειές τους, την οδοντική υγιεινή που ακολουθούσαν καθώς και τη διάρκεια και την ένταση της άσκησης που έκαναν.
Τζόγκινγκ
Οι 15 από τους εθελοντές έκαναν επίσης επί 35 λεπτά τζόγκιγκ με ολοένα μεγαλύτερη ένταση, σταματώντας αρκετές φορές στη διάρκειά του για να πίνουν υγρά και να δίνουν δείγματα σιέλου. Η ανάλυση όλων των στοιχείων έδειξε πως η οδοντική υγεία και τα δείγματα σιέλου παρουσίαζαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους εθελοντές. Σε σύγκριση με τους μη αθλητές συνομηλίκους τους, οι τριαθλητές είχαν σημαντικά μεγαλύτερη διάβρωση της αδαμαντίνης ουσίας των δοντιών (είναι το σκληρό εξωτερικό περίβλημά τους). Είχαν επίσης περισσότερη τερηδόνα, η οποία αυξανόταν κατ’ αναλογία με τη διάρκεια της ημερήσιας προπόνησής τους. Συνολικά, όσο περισσότερες ώρες αφιέρωνε ένας αθλητής στην καθημερινή προπόνησή του τόσο περισσότερο κινδύνευε να παρουσιάσει τερηδόνα. Ωστόσο η κατανάλωση ισοτονικών (αθλητικών) ροφημάτων και γενικότερα η διατροφή δεν
φάνηκε να παίζουν ρόλο, ενώ δεν εντοπίστηκαν διαφορές στο χημικό προφίλ του σιέλου των αθλητών και μη αθλητών σε κατάσταση ηρεμίας.
Το σάλιο
Εντούτοις, η κατάσταση άλλαξε στη διάρκεια της άσκησης. Κατά το πειραματικό τρέξιμο η ποσότητα του σιέλου που παρήγαν οι αθλητές σταδιακά μειωνόταν, γεγονός που σημαίνει ότι το στόμα τους ξεραινόταν – και αυτό δεν άλλαζε όταν έπιναν νερό ή άλλα ροφήματα την ώρα που έτρεχαν. Επιπλέον, η χημική σύσταση του σάλιου άλλαξε και έγινε πιο αλκαλικό, γεγονός που πιστεύεται ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη της πλάκας στα δόντια και σε άλλα οδοντικά προβλήματα. «Μας εξέπληξε η έκταση των αλλαγών στο σάλιο των ασκουμένων στη διάρκεια της προπόνησης» παραδέχθηκε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Κορνέλια Φρέζε. «Κατά την έναρξη της μελέτης μας νομίζαμε ότι τον σημαντικότερο ρόλο στην αυξημένη τερηδόνα των αθλητών παίζουν τα ισοτονικά ροφήματα και γενικότερα η διατροφή. Ωστόσο
δεν βρήκαμε κάποια απευθείας συσχέτιση. Αντ’ αυτών, παρατηρήσαμε ότι οι αλλαγές στο σάλιο των ασκουμένων ήταν αυτές που έκαναν την διαφορά. Επειδή το σάλιο ασκεί πολύ ισχυρή προστατευτική δράση στα δόντια, η μείωση της παραγωγής του και η αλλαγή στη χημική σύστασή του μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα».
Η δρ Φρέζε έσπευσε να επισημάνει ότι η μελέτη διεξήχθη σε περιορισμένο αριθμό εθελοντών, διήρκεσε πολύ λίγο και είχε και άλλους περιορισμούς που την εμποδίζουν να θεωρηθεί αντιπροσωπευτική των κινδύνων που διατρέχουν όλοι οι ασκούμενοι. «Οι τριαθλητές μας αφιέρωναν κατά μέσον όρο 9 ώρες την εβδομάδα στη σκληρή προπόνηση και αυτό δεν συνιστά τον κανόνα για όλους τους ασκουμένους» εξήγησε. Το μόνο, συνεπώς, που μπορεί να λεχθεί είναι ότι «η παρατεταμένη προπόνηση αντοχής ενδέχεται να απειλήσει την οδοντική υγεία» πρόσθεσε. Γι’ αυτό οι έντονα ασκούμενοι «θα πρέπει να λαμβάνουν μερικά απλά μέτρα, όπως η κατανάλωση νερού στη διάρκεια της προπόνησης, το σχολαστικό καθάρισμα με βούρτσισμα και οδοντικό νήμα και η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο – και αν είναι αθλητές, σε έναν οδοντίατρο εξειδικευμένο στην αθλητική οδοντιατρική» κατέληξε. ΠΗΓΗ
Τζόγκινγκ
Οι 15 από τους εθελοντές έκαναν επίσης επί 35 λεπτά τζόγκιγκ με ολοένα μεγαλύτερη ένταση, σταματώντας αρκετές φορές στη διάρκειά του για να πίνουν υγρά και να δίνουν δείγματα σιέλου. Η ανάλυση όλων των στοιχείων έδειξε πως η οδοντική υγεία και τα δείγματα σιέλου παρουσίαζαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους εθελοντές. Σε σύγκριση με τους μη αθλητές συνομηλίκους τους, οι τριαθλητές είχαν σημαντικά μεγαλύτερη διάβρωση της αδαμαντίνης ουσίας των δοντιών (είναι το σκληρό εξωτερικό περίβλημά τους). Είχαν επίσης περισσότερη τερηδόνα, η οποία αυξανόταν κατ’ αναλογία με τη διάρκεια της ημερήσιας προπόνησής τους. Συνολικά, όσο περισσότερες ώρες αφιέρωνε ένας αθλητής στην καθημερινή προπόνησή του τόσο περισσότερο κινδύνευε να παρουσιάσει τερηδόνα. Ωστόσο η κατανάλωση ισοτονικών (αθλητικών) ροφημάτων και γενικότερα η διατροφή δεν
φάνηκε να παίζουν ρόλο, ενώ δεν εντοπίστηκαν διαφορές στο χημικό προφίλ του σιέλου των αθλητών και μη αθλητών σε κατάσταση ηρεμίας.
Το σάλιο
Εντούτοις, η κατάσταση άλλαξε στη διάρκεια της άσκησης. Κατά το πειραματικό τρέξιμο η ποσότητα του σιέλου που παρήγαν οι αθλητές σταδιακά μειωνόταν, γεγονός που σημαίνει ότι το στόμα τους ξεραινόταν – και αυτό δεν άλλαζε όταν έπιναν νερό ή άλλα ροφήματα την ώρα που έτρεχαν. Επιπλέον, η χημική σύσταση του σάλιου άλλαξε και έγινε πιο αλκαλικό, γεγονός που πιστεύεται ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη της πλάκας στα δόντια και σε άλλα οδοντικά προβλήματα. «Μας εξέπληξε η έκταση των αλλαγών στο σάλιο των ασκουμένων στη διάρκεια της προπόνησης» παραδέχθηκε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Κορνέλια Φρέζε. «Κατά την έναρξη της μελέτης μας νομίζαμε ότι τον σημαντικότερο ρόλο στην αυξημένη τερηδόνα των αθλητών παίζουν τα ισοτονικά ροφήματα και γενικότερα η διατροφή. Ωστόσο
δεν βρήκαμε κάποια απευθείας συσχέτιση. Αντ’ αυτών, παρατηρήσαμε ότι οι αλλαγές στο σάλιο των ασκουμένων ήταν αυτές που έκαναν την διαφορά. Επειδή το σάλιο ασκεί πολύ ισχυρή προστατευτική δράση στα δόντια, η μείωση της παραγωγής του και η αλλαγή στη χημική σύστασή του μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα».
Η δρ Φρέζε έσπευσε να επισημάνει ότι η μελέτη διεξήχθη σε περιορισμένο αριθμό εθελοντών, διήρκεσε πολύ λίγο και είχε και άλλους περιορισμούς που την εμποδίζουν να θεωρηθεί αντιπροσωπευτική των κινδύνων που διατρέχουν όλοι οι ασκούμενοι. «Οι τριαθλητές μας αφιέρωναν κατά μέσον όρο 9 ώρες την εβδομάδα στη σκληρή προπόνηση και αυτό δεν συνιστά τον κανόνα για όλους τους ασκουμένους» εξήγησε. Το μόνο, συνεπώς, που μπορεί να λεχθεί είναι ότι «η παρατεταμένη προπόνηση αντοχής ενδέχεται να απειλήσει την οδοντική υγεία» πρόσθεσε. Γι’ αυτό οι έντονα ασκούμενοι «θα πρέπει να λαμβάνουν μερικά απλά μέτρα, όπως η κατανάλωση νερού στη διάρκεια της προπόνησης, το σχολαστικό καθάρισμα με βούρτσισμα και οδοντικό νήμα και η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο – και αν είναι αθλητές, σε έναν οδοντίατρο εξειδικευμένο στην αθλητική οδοντιατρική» κατέληξε. ΠΗΓΗ
