Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπλόκαρε τη διαδικασία κατάργησης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, γεγονός που δυσχεραίνει την εφαρμογή της συμφωνίας ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Άγκυρα για το προσφυγικό ζήτημα.
Βρυξέλλες και Βερολίνο επιμένουν πως θα εξακολουθήσουν να συνεργάζονται με την Άγκυρα για την υλοποίηση των συμφωνηθέντων, τη στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τορπιλίζει περαιτέρω την κατάσταση, ζητώντας την άμεση εκταμίευση των χρημάτων που έχουν συμφωνηθεί, ώστε να μπορέσει να τα αξιοποιήσει η χώρα όπως κρίνει αναγκαίο.
«Αναγκάστηκα να σταματήσω τη διαδικασία»
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, ανακοίνωσε ότι δεν έστειλε στην αρμόδια Επιτροπή της Ευρωβουλής, το έγγραφο της Κομισιόν για την κατάργηση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες.
Όπως τόνισε -παρουσία του Τούρκου υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Βολκάν Μποζκίρ, κατά την κοινή συνέντευξη τύπου μετά την 45λεπτη συνάντησή τους-, «αναγκάστηκα να σταματήσω τη διαδικασία διότι οι προϋποθέσεις, που κατά τη δική μας άποψη πρέπει να πληροί η τουρκική πλευρά, δεν πληρούνται σήμερα, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».
Ο Σουλτς αναγνώρισε ότι «έχουμε να κάνουμε με μια πολύ δύσκολη κατάσταση», συμπληρώνοντας πως η απόφασή του βασίζεται στο ότι τα 72 μέτρα για τα οποία έχει δεσμευθεί η Τουρκία και που έχουν υιοθετηθεί από το τουρκικό κοινοβούλιο δεν πληρούνται, γι αυτό και σταμάτησε τη διαδικασία.
«Δεν πρέπει να το κρύβουμε, αυτό είναι ένα σημείο διαφωνίας, η κατάσταση δεν είναι επαρκώς έτοιμη για την έναρξη της διαδικασίας. Ο υπουργός παρουσίασε τη θέση του, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε ακόμα λύση».
Νωρίτερα, ο Σουλτς είχα εμφανιστεί αμείλικτος όσον αφορά τα συμπεφωνημένα με την Τουρκία, τονίζοντας (σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική ραδιοφωνία DLF) ότι η Άγκυρα θα πρέπει να πληροί τους όρους που έχουν συμφωνηθεί πριν να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις για την απελευθέρωση της βίζας.
Τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο δεν θα ψηφιστεί από το κοινοβούλιο. Δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε τις διαβουλεύσεις εάν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις γι' αυτές. Την προηγούμενη εβδομάδα ενημέρωσα τον πρόεδρο της Κομισιόν ότι θα κάνω χρήση ενός δικαιώματος που μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες. Δεν του προώθησα το σχέδιο για την απελευθέρωση της βίζας, αλλά το άφησα στο γραφείο μου γιατί οι βασικές προϋποθέσεις για τη συμφωνία μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και Κομισιόν ήταν ότι θα πάρουμε το σχέδιο για την απελευθέρωση εάν η Τουρκία πληροί όλες τις προϋποθέσεις και αυτό δεν το έχει κάνει ξεκάθαρα.
«Τα προβλήματα είναι πολιτικά και όχι μαθηματικά»
«Η διαφωνία με την ΕΕ για τις βίζες έρχεται σε πολύ επικίνδυνες στιγμές» δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Βολκάν Μποζκίρ, απαντώντας στη δήλωση του προέδρου Μάρτιν Σουλτς.
«Όλες οι συμφωνίες που έχουμε πετύχει έως τα τώρα, με καλή τη πίστη, καλή θέληση, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας και παίρνοντας πολιτικά ρίσκα, βρίσκονται σήμερα σε πολύ επικίνδυνες στιγμές» τόνισε.
«Η επίσκεψή μου σήμερα εδώ είναι για να δούμε τις δυσκολίες, εάν υπάρχουν τρόποι να εξέλθουμε από αυτές και να πετύχουμε το πιο σημαντικό θέμα για τις βίζες», πρόσθεσε.
Για τον Τούρκο υπουργό υπάρχει ένα θέμα «παρανόησης» σε ότι αφορά στις υποχρεώσεις της Τουρκίας.
« Η Τουρκία εργάσθηκε πολύ σκληρά για να καταφέρει να πληροί τις προϋποθέσεις. Τα προβλήματα είναι πολιτικά και όχι μαθηματικά» υπογράμμισε.
Σύμφωνα με τον υπουργό, υπάρχουν «πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να ερμηνευθούν οι προσδοκίες».
Στο δε θέμα για τις βίζες, είπε πως «η Τουρκία πληροί επαρκώς τις προϋποθέσεις ώστε να προχωρήσει το Κοινοβούλιο τη διαδικασία».
Σε ό,τι αφορά στο θέμα αλλαγής της νομοθεσίας για την τρομοκρατία, ο υπουργός υποστήριξε ότι δεδομένων των τρομοκρατικών επιθέσεων που έχουν γίνει τελευταία στη χώρα, «είναι εντελώς αδύνατες οι όποιες αλλαγές στον αντιτρομοκρατικό νόμο», γιατί η Τουρκία έχει ανάγκη ασφάλειας για τους πολίτες της.
Σκεπτικισμός σχετικά με τη συμφωνία
Την ίδια ώρα ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας Ντε Μεζιέρ εξέφρασε σκεπτικισμό σχετικά με τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας μετά και την απόρριψη από τον Ταγίπ Ερντογάν των όρων και των προϋποθέσεων της Ε.Ε., για το αντιτρομοκρατικό νόμο στην Τουρκία. Σύμφωνα με έκθεση του Ντε Μεζιέρ που επικαλείται η γερμανική εφημερίδα «Bild», ο Ερντογάν προφανώς «δεν είναι έτοιμος να εκπληρώσει τα κριτήρια».
Σημειώνεται ότι οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών κομμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο είχαν ξεκαθαρίσει νωρίτερα πως δεν θα υπερψηφίσουν την κατάργηση της βίζας αν δεν τροποποιηθεί ο αντιτρομοκρατικός νόμος.
Επίσης, εκπρόσωπος της Κομισιόν ανακοίνωσε πως με «κοινή απόφαση» αναβλήθηκεη προγραμματισμένη για το τέλος της εβδομάδας, συνάντηση των Τούρκων υπουργών Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων με Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Αντιδράσεις στην Τουρκία
Νέα βόμβα στα θεμέλια της ούτως ή άλλως εύθραυστης συμφωνίας Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης για το προσφυγικό έβαλε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ζητά την άμεση εκταμίευση των χρημάτων που έχουν συμφωνηθεί, ώστε να μπορέσει να τα αξιοποιήσει η χώρα όπως κρίνει αναγκαίο.
Παρά την αρχική συμφωνία, η οποία προέβλεπε την εκταμίευση αυτού του ποσού σε δύο δόσεις (3 δισ. τώρα και άλλα 3 δισ. αργότερα), και το μοίρασμα των ποσών στις οργανώσεις που προσφέρουν ανθρωπιστική και άλλη βοήθεια προς τους πρόσφυγες, ο Τούρκος πρόεδρος ζητά άμεση καταβολή των χρημάτων και στο σύνολό τους στο τουρκικό κράτος.
Όπως υποστηρίζει, τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για να χτιστούν σχολεία, νοσοκομεία και να αναβαθμιστούν οι προσφυγικοί καταυλισμοί, στους οποίους φιλοξενούνται 2,75 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες.
Μετά την πρώτη άρνηση της Ε.Ε., ο Ερντογάν κατηγόρησε τους ευρωπαϊκούς θεσμούςότι «περιγελούν την αξιοπρέπεια» του τουρκικού λαού και απειλεί για μια ακόμη φορά ότι θα σταματήσει να εφαρμόζει τη συμφωνία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει ότι τα χρήματα αυτά πρέπει να διοχετευθούν κατευθείαν στις υπηρεσίες του ΟΗΕ (Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, Unicef κ.λπ.) που εργάζονται με τους πρόσφυγες και στις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τηρώντας του όρους υπό τους οποίους δίδεται η οικονομική βοήθεια, που προέρχεται από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους πολίτες.
Έως σήμερα έχουν εκταμιευθεί 190 εκατ. ευρώ προς τις οργανώσεις βοήθειας, ενώ μέχρι το τέλος Ιουλίου η Επιτροπή έχει υποσχεθεί να παράσχει 1 δισ. ευρώ.
«Εάν παρθεί μια λάθος απόφαση...»
Στο μεταξύ, «λάδι στη φωτιά» έριξε το μήνυμα ενός εκ των συμβούλων του Ερντογάν, στον προσωπικό λογαριασμό του, στο Twitter. Ο Μπουρχάν Κουζού αναφερόμενος στις συζητήσεις που ξεκινούν στις Βρυξέλλες για τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το θέμα της βίζας, έγραψε πως «εάν παρθεί μια λάθος απόφαση, η Τουρκία θα στείλει προς την Ευρώπη τους πρόσφυγες».
Avrupa Parlamentosu,yarın Türk Vatandaşlarına Avrupa yolunu vizesiz açacak raporu görüşecek.Yanlış bir karar verirse Mültecileri göndeririz!— Burhan Kuzu (@BurhanKuzu) 10 Μαΐου 2016