Αιτία οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας - Άγνωστο αν η διαφορά των 360 εκατ. ευρώ που προκύπτει από την εισήγηση της ΡΑΕ για τις απαιτήσεις της εταιρείας θα πληρωθεί από τον προϋπολογισμό ή από τους πολίτες
«Πόλεμος» στις πλάτες των καταναλωτών έχει ξεσπάσει για τις χρεώσεις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που επιβαρύνουν τα τιμολόγια ρεύματος και φέρνουν νέες αυξήσεις στους λογαριασμούς από το 2018. Η απόφαση της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής (ΡΑΕ) να «ψαλιδίσει» το συνολικό ποσό των 735 εκατ. ευρώ που διεκδικεί η ΔΕΗ από το δημόσιο, στο ποσό των 360 εκατ. ευρώ, εξόργισε τη διοίκηση της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού, η οποία αφήνει αιχμές τόσο για την πολιτική ηγεσία, όσο και για τη ρυθμιστική αρχή.Οι ΥΚΩ αποτελούν μία από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για την κάλυψη του επιπλέον κόστους ηλεκτροδότησης των νησιών (όπου η παραγωγή ρεύματος γίνεται με πετρέλαιο και μεγάλο κόστος αναλαμβάνει η ΔΕΗ) και των ειδικών τιμολογίων, όπως των πολυτέκνων και το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ). Σύμφωνα με το νόμο, η ΔΕΗ θα πρέπει να ανακτά σε ετήσια βάση τα εν λόγω κόστη κατόπιν απόφασης έγκρισης της ΡΑΕ. Η ΔΕΗ, ωστόσο, δεν έχει ανακτήσει αυτά τα κόστη για την περίοδο από το 2012 με αποτέλεσμα να στερούν από τα ταμεία της τα ποσά αυτά. Το κόστος των ΥΚΩ σε ποσοστό 90% περίπου (600-700 εκατ. ευρώ ετησίως) που πληρώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά αντισταθμίζει το πετρέλαιο για την παραγωγή ρεύματος στα νησιά. Όταν προκύπτουν υψηλότερα κόστη λόγω αύξησης των τιμών πετρελαίου, τότε οι καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν ακριβότερες χρεώσεις ΥΚΩ. Η ΔΕΗ για τα έτη 2012-2016 δεν έχει πληρωθεί για αυτό το πρόσθετο κόστος.
Αιτία για τη νέα ενδεχόμενη αύξηση στο ρεύμα, λοιπόν, είναι το αλαλούμ που έχει δημιουργήσει η συσσωρευμένη οφειλή των παλαιών χρεώσεων ΥΚΩ (από το 2012) και πρέπει να δοθούν στη ΔΕΗ. Τα τραγελαφικά της υπόθεσης είναι καταρχάς ότι η ΔΕΗ ζητά να της επιστραφούν περίπου 700 εκατ. ευρώ, ενώ η ΡΑΕ υπολογίζει τις οφειλές στα 360 εκατ. ευρώ. Δεύτερον, τα δύο αυτά ποσά είναι… κατά προσέγγιση αφού δεν έχει γίνει λεπτομερειακός έλεγχος, με αποτέλεσμα η κάθε πλευρά να τα υπολογίζει διαφορετικά.
Ποιος πληρώνει
Το ποσό που θα επιστραφεί στη ΔΕΗ για τις χρεώσεις ΥΚΩ των ετών 2012 - 2014 κλείδωσε, στα 360 εκατ. ευρώ την περασμένη Παρασκευή σύμφωνα με τη ΡΑΕ, ωστόσο σύμφωνα με την εισήγηση του Ρυθμιστή η επιστροφή αυτή προτείνεται να γίνει όχι με αύξηση των χρεώσεων για τους καταναλωτές αλλά με επιστροφή του ΕΦΚ για το πετρέλαιο που καταναλώνεται στα νησιά. Η απόφαση αυτή προκάλεσε την έκρηξη της διοίκησης της ΔΕΗ, που αφήνει αιχμές για την κυβέρνηση λέγοντας ότι «η κοινωνική και οικονομική πολιτική πρέπει να ασκείται από το κράτος» και όχι μέσω των καταναλωτών, ενώ αφήνει ανοιχτό να ενδεχόμενο να κινηθεί νομικά κατά της απόφασης της ΡΑΕ, διότι την κατηγορεί ότι «ψαλίδισε» στο μισό το ποσό της οφειλής από το κράτος στη ΔΕΗ.
Δύσκολο να αποφύγει τις αυξήσεις το υπουργείο Ενέργειας
Αν και η ΡΑΕ, στην εισήγησή της, υποδεικνύει πως μπορεί η αποπληρωμή να γίνει χωρίς να επιβαρυνθούν οι λογαριασμοί ρεύματος των καταναλωτών, ωστόσο για να επιτευχθεί θα πρέπει:
1. Το υπουργείο οικονομικών να κάνει αποδεκτή την εισήγηση να επιστραφεί στη ΔΕΗ ο ΕΦΚ για το πετρέλαιο των νησιών και να αφαιρέσει το ποσό από τον προϋπολογισμό και στη συνέχεια να βρεθεί το ισοδύναμο της απώλειας. Αν αυτό γίνει θα πρέπει να εγκριθεί και από τους δανειστές.
2. Να αποδεχθεί την εισήγηση της ΡΑΕ η ΔΕΗ η οποία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα κινηθεί δικαστικά.
Κλίμακες ΥΚΩ
Εκτός από τις προτάσεις για τις παλιές χρεώσεις ΥΚΩ η ΡΑΕ εισηγείται και την αλλαγή των κλιμάκων για τις χρεώσεις. Τα κλιμάκια και οι χρεώσεις τώρα είναι 0,00699 ευρώ για 0-1.600 kWh το τετράμηνο, 0,01570 ευρώ για 1.601-2.000 kWh, 0,03987 ευρώ για 2.001-3.000 kWh, και 0,04488 ευρώ για 3.000 kWh και άνω. Σημειώνεται ότι όταν κάποιος καταναλωτής υπερβαίνει το ένα κλιμάκιο χρεώνεται με τη νέα κλίμακα για όλη την κατανάλωση.
Με την πρόταση της ΡΑΕ αυτό θα αλλάξει και οι καταναλωτές θα πληρώνουν τη μεγαλύτερη κλίμακα μόνο για την υπερβάλλουσα κατανάλωση. Ανάλογα θα προσαρμοστούν οι χρεώσεις για τις κλίμακες: για τη χαμηλή κλίμακα αναμένεται να υπάρξει μια επιβάρυνση της τάξης του 1 ευρώ ανά τετράμηνο, ενώ για τις κλίμακες 1600-2000 kWh και 2.001-3.000 kWh αναμένεται να υπάρξουν μειώσεις της τάξης των 50- 60 ευρώ ετησίως. Αντίθετα για τις καταναλώσεις άνω των 3000 kWh θα υπάρξουν σημαντικές αυξήσεις.
Η ΡΑΕ εισηγείται σημαντικές αλλαγές στο ΚΟΤ με τη δημιουργία 4ων κατηγοριών με διαφορετικές εκπτώσεις από 20 έως 80%. Η μεγαλύτερη έκπτωση 80% θα χορηγείται στους δικαιούχους του εισοδήματος αλληλεγγύης με τα κριτήρια που ισχύουν για τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, ενώ για τις άλλες τρεις κατηγορίες προβλέπονται εκπτώσεις 20%, 40% και 60% ανάλογα με τα κριτήρια (εισόδημα, περιουσία, καταθέσεις κλπ).
Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΔΕΗ στην απόφαση της ΡΑΕ
Η ΔΕΗ θεωρεί αυτονόητο ότι η κοινωνική και οικονομική πολιτική πρέπει να ασκείται από το κράτος. Δεν είναι νοητό ιδιαίτερα σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού και με μνημονιακή υποχρέωση τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά σε επίπεδα κάτω του 50%, να επωμίζεται η επιχείρηση ευθύνες που ανήκουν στην Πολιτεία.
- Αναφορικά με τον ειδικό φόρο καυσίμου τον οποίο πληρώνει η ΔΕΗ για το Diesel και το Μαζούτ των μονάδων παραγωγής των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών η Επιχείρηση, προκειμένου να μην επιβαρύνεται η ίδια αλλά και να μειωθούν τα ποσά των ΥΚΩ έχει ζητήσει την απαλλαγή της από το 2005 (!).
Αίτημα απολύτως εύλογο καθώς η ίδια η Πολιτεία της έχει αναθέσει την τροφοδοσία των νησιών με τις ίδιες τιμές με αυτές της ηπειρωτικής χώρας. Το αίτημα αυτό της ΔΕΗ δεν έγινε δεκτό από την τότε κυβέρνηση με το αιτιολογικό της αποφυγής... λαθρεμπορίου καυσίμων!!!
- Σε ότι αφορά στο κοινωνικό τιμολόγιο η ΔΕΗ φρονεί ότι οι δικαιούχοι καταναλωτές θα πρέπει να επιδοτούνται από το κράτος, π.χ. με ειδικά κουπόνια, και να επιλέγουν τον προμηθευτή της αρεσκείας τους. Με το ισχύον σήμερα καθεστώς οι εν λόγω καταναλωτές, όντας μη ελκυστικοί για τους άλλους προμηθευτές, παραμένουν αποκλειστικά (100%) στη ΔΕΗ. Έτσι αφενός η ΔΕΗ επιβαρύνεται με ποσά της τάξης των 80 εκ. Ευρώ το χρόνο, συνεπεία της υποανάκτησης των ΥΚΩ και της ασυνέπειας μεγάλου μέρους των καταναλωτών αυτών, και αφετέρου υφίσταται ένα ακόμη εμπόδιο στο άνοιγμα της αγοράς, καθώς η ενέργεια που καταναλώνεται για ΚΟΤ είναι της τάξης του 5 – 6% της συνολικής.
- Τέλος σε ότι αφορά στα ποσά που δημοσιεύονται για την ανάκτηση από τη ΔΕΗ των ΥΚΩ από το 2012 και εντεύθεν, η Επιχείρηση επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί και να αξιολογήσει τις επίσημες αποφάσεις της ΡΑΕ.
