Οι επιπτώσεις από την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές σε αρκετά είδη και ένα από αυτά είναι οι θαλάσσιες χελώνες. Μελέτη που έγινε πρόσφατα σε μια από τις μεγαλύτερες αποικίες θαλάσσιων χελωνών στον κόσμο, στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο της Αυστραλίας, διαπίστωσε ότι οι πληθυσμοί που ζουν στις πιο ζεστές περιοχές είναι πλέον σχεδόν εξ ολοκλήρου θηλυκοί και θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μπορέσουν να επιβιώσουν τις επόμενες δεκαετίες. Πέραν του ότι αποκαλύπτει έναν απρόσμενο - και πολύ σοβαρό - επιπρόσθετο παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει ένα ήδη κινδυνεύον είδος πιο γρήγορα στην εξαφάνιση, η ανακάλυψη έχει προεκτάσεις: όχι μόνο για τις χελώνες που ζουν σε άλλες θάλασσες της Γης αλλά και για άλλα είδη που επηρεάζονται κατά με ανάλογο τρόπο από τη θερμοκρασία.
Η ζέστη... γεννάει θηλυκά
Εδώ και καιρό οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η θερμοκρασία της άμμου, όπου οι χελώνες αφήνουν τα αβγά τους για να επωαστούν, καθορίζει το φύλο των μικρών που θα γεννηθούν, με τις υψηλότερες θερμοκρασίες να ευνοούν τη γέννηση θηλυκών απογόνων. Παρ' όλα αυτά μέχρι σήμερα η επίδραση αυτή δεν είχε καταγραφεί συστηματικά και σε μεγάλα δείγματα πληθυσμών. Στη νέα μελέτη οι επιστήμονες από το Τμήμα Αλιείας της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των Ηνωμένων Πολιτειών (NOAA) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κουίνσλαντ της Αυστραλίας υιοθέτησαν μια καινοτόμο προσέγγιση. Συνδύασαν την ενδοκρινολογία με τη γενετική προκειμένου να προσδιορίσουν την αναλογία των φύλων τόσο σε σεξουαλικά ώριμες όσο και σεξουαλικά ανώριμες χελώνες από διαφορετικές ακτές και για χρονικό διάστημα πολλών ετών.
Η ανάλυση αποκάλυψε διαφορετικές αναλογίες φύλων και διαφορετικές τάσεις στους πληθυσμούς που ζουν στα δύο άκρα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου. Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες από τις ψυχρότερες νότιες ακτές ήταν κατά 65-69% θηλυκές ενώ οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες από τις θερμότερες βόρειες ακτές ήταν θηλυκές σε εντυπωσιακά μεγαλύτερο ποσοστό: 86,8% στα ενήλικα άτομα, 99,8% σε εκείνα που βρίσκονταν λίγο πριν την ενηλικίωση και 99,1% στα νεαρά άτομα. Αυτό, όπως σημειώνουν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους στην επιθεώρηση «Current Biology», δείχνει ότι οι αυξημένες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών στα νησιά του βόρειου τμήματος του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου έχουν φθάσει πλέον σε τέτοιο σημείο ώστε «στην ουσία στις ακτές τους δεν γεννιούνται πλέον αρσενικές χελώνες».
Ανησυχητικά δείγματα
Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες είναι προστατευόμενο είδος - περιλαμβάνονται στα κινδυνεύοντα είδη στην Κόκκινη Λίστα της IUCN και προστατεύονται από διεθνείς συνθήκες - και ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Υφαλος φιλοξενεί μερικούς από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς τους στον πλανήτη. Εκτιμάται ότι περίπου 200.000 θηλυκά γεννούν τα αβγά τους σε ακτές στο βόρειο τμήμα του Μεγάλου Υφάλου, κυρίως σε δύο μικρά κοραλλιογενή νησάκια.
Εκτός από τις χελώνες, η άνοδος της θερμοκρασίας των νερών στο βόρειο τμήμα του Μεγάλου Υφάλου έχει επηρεάσει αρνητικά και τα κοράλλια, τα οποία αποχρωματίζονται και νεκρώνονται σε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά. «Τα ευρήματά μας προσθέτουν ακόμη μία διάσταση στον ολοένα και μεγαλύτερο όγκο των στοιχείων που δείχνουν ότι οι αυξανόμενες θερμοκρασίες πλήττουν ευρέως τα οικοσυστήματα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου» σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. Οι θαλάσσιες χελώνες είναι από τα αρχαιότερα είδη των θαλασσών της Γης.
Επί εκατομμύρια χρόνια έχουν κατορθώσει να προσαρμόζονται στις κλιματικές αλλαγές επιβιώνοντας ως τις μέρες μας. Εκείνο όμως που ανησυχεί σήμερα τους επιστήμονες είναι ότι η μεταβολή που φαίνεται να συντελείται είναι υπερβολικά γρήγορη ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν. «Ο ρυθμός της αλλαγής που υφίστανται αυτοί οι πληθυσμοί μάλλον δεν μοιάζει με τίποτε από ό,τι έχουν βιώσει στο παρελθόν» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Κάμριν Αλεν από τη NOAA, εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Γνωρίζουμε ότι τα είδη εξελίσσονται ανταποκρινόμενα σε κλιματικές και άλλες περιβαλλοντικές μεταβολές, όμως χρειάζονται χρόνο για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς στην παρούσα περίπτωση αυτό μπορεί να είναι κάτι που δεν έχουν».
