Νέα αναβολή πήρε το τηλεφώνημα Ζάεφ προς τον Αλέξη Τσίπρα, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών της ΠΓΔΜ ζητάει περισσότερο χρόνο και έμμεσα θέτει και ζήτημα αλλαγών στη συμφωνία, στην οποία έχουν καταλήξει οι υπουργοί Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντίμιτροφ, κατόπιν των οδηγιών που είχαν λάβει από τους πρωθυπουργούς τους.
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται: «Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών επιδείχθηκε καλή θέληση και επιτεύχθηκε καλό αποτέλεσμα. Αυτή τη στιγμή, όπως και σε κάθε διαδικασία παρόμοιας φύσης, είναι απαραίτητο αυτή η καλή θέληση να μετουσιωθεί από τις ομάδες εργασίας σε κείμενο συμφωνίας, που θα απεικονίζει με τον πλέον κατάλληλο τρόπο τις ουσιαστικές παραμέτρους της πολιτικής συνεννόησης που έχει επιτευχθεί μεταξύ των δύο πλευρών.
»Η “Δημοκρατία της Μακεδονίας” επιθυμεί και εργάζεται εντατικά ώστε αυτό να συμβεί το συντομότερο δυνατόν, μέχρι την επικείμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι για παρόμοια σημαντικά θέματα δεν πρέπει να υπάρχει βιασύνη. Η ποιότητα του κειμένου της συμφωνίας και η ανάγκη επίτευξης μόνιμης και βιώσιμης λύσης, αποδεκτής για τις δύο πλευρές, είναι μακράν σημαντικότερες από την ανάγκη η διαδικασία να ολοκληρωθεί εντός της όποιας προθεσμίας».
Ωστόσο από τις δηλώσεις που έκανε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός Ζάεφ διαφαίνεται ότι υπάρχει διαφορετικός τόνος από την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ και μεγαλύτερη θέληση για τη συμφωνία. Οπως μεταδίδει το πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ, «ΜΙΑ», ο Ζόραν Ζάεφ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, εξέφρασε την πεποίθηση ότι το θέμα του ονόματος «θα λυθεί πολύ σύντομα».
«Δεν θέλω να κάνω νέα σχόλια πέρα από την ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών. Αυτή λέει ότι είμαστε πραγματικά πολύ κοντά, αλλά είναι σημαντικό [η συμφωνία] να είναι μόνιμη και βιώσιμη και να είναι 100% εξασφαλισμένη για τις γενιές που έρχονται και θα οικοδομήσουν αυτή τη φιλία, με τη συμφωνία που θα επιτύχουμε. Οπως βλέπετε, εγώ παραμένω αισιόδοξος αν και δεν είναι εύκολο. Είναι ευαίσθητο, αλλά είναι πολύ σημαντικό» δήλωσε ο Ζόραν Ζάεφ, χωρίς να διευκρινίσει ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει και αν αφορούν συγκεκριμένα πρόσωπα και μηχανισμούς.
Σε νέα ερώτηση ανέφερε ότι «θα ήθελε η τηλεφωνική συνομιλία με τον Ελληνα πρωθυπουργό να λάβει χώρα ακόμα και αύριο», (σήμερα), πρόσθεσε ωστόσο ότι υπάρχει χρόνος μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 28-29 Ιουνίου και τη Σύνοδο των Υπουργών που θα προηγηθεί στις 25 και 26 Ιουνίου, τα οποία, όπως είπε, συνιστούν την προθεσμία εξαιτίας της οποίας το θέμα θα πρέπει να λυθεί μία ώρα αρχύτερα.
«Προσπαθούμε να το κάνουμε όσο το δυνατόν νωρίτερα, για να γνωρίζουν τα κοινοβούλια στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ολλανδία και όλες τις άλλες σημαντικές χώρες, ώστε να ενθαρρύνουν τη θετική απόφαση που προσδοκά τόσο πολύ η “Μακεδονία”, διότι είναι υποψήφια προς ένταξη από το 2005, έχουμε λάβει εφτά καθαρές συστάσεις για έναρξη διαπραγματεύσεων και τελικά να λάβουμε ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων» είπε ο Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος πιέζεται και από τον χρόνο, μια πίεση η οποία δεν αγγίζει την Αθήνα, καθώς η ένταξη της ΠΓΔΜ στους ευρωατλαντικούς θεσμούς είναι θέμα που μπορούν να ξεκλειδώσουν μόνο τα Σκόπια με τη θετική τους στάση.
Διάσταση απόψεων
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, η νέα αναβολή προέκυψε από τη διάσταση απόψεων που υπάρχει μεταξύ του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, ο οποίος επιδιώκει να κλείσει το ζήτημα, και του υπουργού Εξωτερικών, Νίκολα Ντίμιτροφ, ο οποίος εμφανίζεται «σκληρός» και ζητάει να γίνουν νέες αλλαγές στα συμπεφωνημένα.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι σε επικοινωνία που είχε πολύ πρόσφατα με διεθνή παράγοντα, ο Ζόραν Ζάεφ είπε χαρακτηριστικά: «Εγώ θέλω να τελειώνω, μην υπολογίζετε τα θέματα που θέτει το υπουργείο Εξωτερικών».
Κυβερνητικός αξιωματούχος στην Αθήνα σχολίασε την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ και τόνισε ότι «έχουμε μια καλή συμφωνία στο τραπέζι, η οποία όπως είπε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ πρέπει να κλείσει πολύ σύντομα. Δυστυχώς κάποιοι επιμένουν να παίζουν παιχνίδια».
Το σχόλιο αυτό αφορά πιθανότατα τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, καθώς η διαφορά απόψεων Ζάεφ - Ντίμιτροφ είχε εντοπιστεί και σε προγενέστερη φάση των διαπραγματεύσεων, με έμπειρους διπλωμάτες να επισημαίνουν και να παραπέμπουν στη θητεία του κ. Ντίμιτροφ ως πρέσβη της ΠΓΔΜ στην Ουάσινγκτον επί πρωθυπουργίας του Νίκολα Γκρούεφσκι. Ο ίδιος ο κ. Ντίμιτροφ απορρίπτει, πάντως, ότι είχε ιδιαίτερη σχέση με το εθνικιστικό κόμμα και δηλώνει πάντα ότι ήταν και είναι διπλωμάτης χωρίς κομματική αναφορά.
Αλλος διπλωμάτης που έχει γνώση των διαπραγματεύσεων ανέφερε πως κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνομιλιών που έγιναν στην Αθήνα σε επίπεδο τεχνικών επιτροπών -έργο των οποίων ήταν να κλείσουν δευτερεύοντα διαδικαστικά θέματα- έγινε προσπάθεια από συγκεκριμένο μέλος της αντιπροσωπείας της ΠΓΔΜ, της Κροατο-βρετανίδας δικηγόρου Μπλίνε Νι Γκραλάι, να ανοίξουν και πάλι όλα τα ζητήματα, με κίνδυνο να τιναχτεί στον αέρα η όλη συμφωνία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κ. Γκραλάι ήταν προσωπική επιλογή του Νίκολα Γκρούεφσκι και προκάλεσε ερωτήματα η συμμετοχή της στην τριμελή ομάδα της ΠΓΔΜ.
Η όλη τακτική των υποχωρήσεων από όσα έχουν συμφωνηθεί και της προσπάθειας τορπιλισμού της διαδικασίας από κέντρα που δεν θέλουν να βρεθεί λύση στο ονοματολογικό δεν είναι καινούργια. Ακολουθεί πιστά την τακτική Γκρούεφσκι που είναι γνωστή και από το παρελθόν, όταν διαπραγματευόταν στα λόγια μια λύση με την Αθήνα.
Χαρακτηριστικό αυτής της τακτικής είναι σύμφωνα με διπλωματική πηγή και η απόπειρα από πλευράς ΠΓΔΜ να τεθεί στη διαπραγμάτευση και πάλι πρόταση για όνομα «Μακεδονία - Σκόπια», ενώ είχαν καταλήξει ήδη οι υπουργοί, παρουσία του Μάθιου Νίμιτς, στα γνωστά τρία αποδεκτά ονόματα.
Επίθεση στον Κοτζιά
Την ώρα που ο Ζόραν Ζάεφ αντιμετωπίζει αυτή την υπονομευτική διαδικασία από παράγοντες των Σκοπίων οι οποίοι έχουν αναφορές στο εθνικιστικό στρατόπεδο, ο Νίκος Κοτζιάς δέχεται την επίθεση ακραίων εθνικιστικών κύκλων, αλλά και λαϊκιστών πολιτικών στην Ελλάδα που επίσης δεν επιθυμούν λύση.
Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ, στην ενημέρωση που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στους Ελληνες δημοσιογράφους στο Μόναχο, μετά την ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ανέφερε για το θέμα της ΠΓΔΜ ότι εξήγησε στους βουλευτές γιατί υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία στην Ελλάδα και πως κανείς δεν μπορεί να περιφρονεί την άποψη της κοινής γνώμης, μια έμμεση αναφορά στα συλλαλητήρια.
Το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία τονίζει πως «έγινε συνήθεια του κ. Μητσοτάκη, όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ, να εμφανίζεται ως δόκτωρ Τζέκιλ στο εξωτερικό και μίστερ Χάιντ στο εσωτερικό. Αναρωτιόμαστε αν πρόκειται μόνο για επιπολαιότητα και υποκρισία ή για μόνιμο σύνδρομο χαμαιλεοντισμού».
Σε δηλώσεις του προς το «ΜΙΑ», ένας καθόλου τυχαίος πολιτικός, ο Σλοβάκος ευρωβουλευτής Εντουαρντ Κούκαν, ο οποίος έχει μεγάλη επιρροή στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά είναι και μεσολαβητής του ΕΛΚ για την ΠΓΔΜ, ανέφερε ότι ο κ. Μητσοτάκης τούς είπε ότι δεν θα ήταν εντελώς αρνητικός στην επίλυση του θέματος της ονομασίας. Οταν όμως ρωτήθηκε να διευκρινίσει τι ακριβώς είπε ο πρόεδρος της Ν.Δ., ο κ. Κούκαν απάντησε:
«Αυτό είναι θέμα παρασκηνίου, υπάρχουν πράγματα για τα οποία δεν μπορείτε να μιλάτε μπροστά στους δημοσιογράφους γιατί θα πλήξετε τη δική σας υπόθεση».
