Σαν σήμερα, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοσέτ, επικεφαλής των εγκάθετων χουντικών, ανέτρεψε στη Χιλή την κυβέρνηση του σοσιαλπατριώτη Σαλβαντόρ Αλιέντε.
Πέρα από τα δεκάδες χιλιάδες θύματα, τους εξόριστους, τους φυλακισμένους, τους εξαφανισμένους, το δικτατορικό καθεστώς Πινοσέτ έμεινε στην ιστορία για το ασφαλιστικό σύστημα των τριών πυλώνων τριφασικό σύστημα, ένα πείραμα πάνω σε ανθρώπους, διαμορφωμένο από τη -γνωστή διαβόητη για την ακρίβεια- σχολή του Σικάγου του Μίλτον Φρίντμαν «γκουρού» του λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού.
Ύστερα από σχεδόν 40 χρόνια, το ασφαλιστικό πείραμα Πινοσέτ γίνεται επίκαιρο και πάλι, όχι για τα επιτεύγματά του, αλλά γιατί η Νέα Δημοκρατία θεωρεί ότι είναι το καλύτερο ασφαλιστικό σύστημα παγκοσμίως, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καραγκούνης, για να «αδειαστεί» μεν από τη ΝΔ, αλλά μονάχα ως προς την επίκληση του Πινοσέτ και όχι ως προς την ουσία του κεφαλαιοποιητικού ασφαλιστικού συστήματος.
Ο τομεάρχης Δικαιοσύνης του κόμματος συνέδεσε τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση με τον επί 35ετία δικτάτορα της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ, λέγοντας πως ήταν ο πρώτος που το εφήρμοσε με ιδιαίτερη επιτυχία.
Έτσι, αποκάλυψε και το πρόγραμμα, αλλά και τον εμπνευστή της μεταρρύθμισης, δηλαδή τον πρόεδρο του κόμματος Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα της Χιλής, ο περίφημος κουμπαράς του Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει το 80% των απόμαχων της εργασίας σε μια σύνταξη που διαμορφώνεται περίπου στα 450 δολάρια, κάτι σαν αντίστοιχη εθνική σύνταξη για ανασφάλιστους άπορους και τους υπόλοιπους σε πρωτοφανή εξαθλίωση.
Πριν από δυο χρόνια, στις 21 Αυγούστου 2016, περισσότεροι από 500.000 εργαζόμενοι και συνταξιούχοι απαίτησαν τη δημιουργία δημόσιων ασφαλιστικών ταμείων, όπως ήταν πριν από 35 χρόνια όταν η χούντα του δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ ιδιωτικοποίησε την κοινωνική ασφάλιση.
Εισφορές 141 δισ ευρώ σε έξι ασφαλιστικά μονοπώλια
Το ασφαλιστικό στη Χιλή μοντέλο λειτουργεί ως εξής:
α) Ο πρώτος πυλώνας είναι η εθνική σύνταξη που καλύπτεται από τη γενική φορολογία
β) Ο δεύτερος πυλώνας χρηματοδοτείται από υποχρεωτικές εισφορές και
γ) ο τρίτος πυλώνας βασίζεται στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα και είναι οργανωμένος σε επαγγελματική βάση (επαγγελματικά ταμεία) ή σε πλήρως ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία.
Ας δούμε όμως πώς δούλευε το μοντέλο Πινοσέτ στη Χιλή
Η δήθεν ελεύθερη επιλογή συστήματος σύνταξης οδήγησε σε έξι ασφαλιστικά μονοπώλια που επί 35 χρόνια λυμαίνονταν τις ασφαλιστικές εισφορές χιλιάδων χιλιάνων εργαζομένων, οδηγώντας τους συνταξιούχους στην απόλυτη φτώχεια.
Τα έξι ασφαλιστικά μονοπώλια είναι γνωστά στη Χιλή με το ακρωνύμιο «AFP». Ανάμεσά τους είναι οι ασφαλιστικοί όμιλοι MetLife και PrincipalFinancialGroup.
To σημερινό σύστημα παρακρατεί από τους εργαζόμενους 10% των μισθών τους σε ατομικούς λογαριασμούς που εκμεταλλεύονται τα ιδιωτικά μονοπώλια ,καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη.
Αυτά τα έξι μονοπώλια διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 160 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή 141,1 δισ ευρώ.
Οι άνδρες παίρνουν μόλις το 38% των ασφαλιστικών εισφορών που παρακρατήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου και αποτέλεσαν αντικείμενο επένδυσης των ιδιωτικών εταιριών και οι γυναίκες το 33% επειδή το προσδόκιμο ζωής τους είναι μεγαλύτερο.
Έτσι, μία μέση σύνταξη μετά από 35 ή 40 χρόνια δουλειάς δεν ξεπερνά εύκολα τα 450 δολάρια, ποσό που φθάνει για να καλύψει ο συνταξιούχος επαρκώς και μετά βίας το κόστος διατροφής και άκρως απαραίτητες ανάγκες.
Υπολογίζεται ότι μεταξύ 2007 και 2014, το 80% των συντάξεων στη Χιλή ήταν πολύ χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό και το 40% αυτών κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2016, πάνω από 500.000 εργαζόμενοι και συνταξιούχοι να διαδηλώσουν μαζικά στο Σαντιάγο, ζητώντας τη δημιουργία άμεσα κρατικών ασφαλιστικών ταμείων που δεν θα αντικαταστήσουν απλώς τα ιδιωτικά μονοπώλια, αλλά θα εξασφαλίζουν σωστή διαχείριση των αποθεματικών των ταμείων και αξιοπρεπή ζωή στους συνταξιούχους μετά από δεκαετίες σκληρής εργασίας.
Σε μία προσπάθεια να εκτονώσει τις λαϊκές αντιδράσεις, η Πρόεδρος της Χιλής παρουσίασε ένα πρόγραμμα που ανεβάζει το ποσοστό συνταξιοδοτικής εισφοράς κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος περίπου 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια (3,36 δισ ευρώ) εκ των οποίων τα 1,5 δισ δολάρια θα πρέπει να τα δώσει η κυβέρνηση.
(www.tribune.gr)
