Σε περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας μπαίνει η ΠΓΔΜ, καθώς η έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών στο δημοψήφισμα απέσπασε υψηλό ποσοστό, αλλά μόλις το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος συμμετείχε στην ψηφοφορία. Σενάρια εκλογών στη γειτονική χώρα. Με προβληματισμό παρακολουθεί τις εξελίξεις η Αθήνα.
Τη δυνατότητα διττής ανάγνωσης προσφέρει το αποτέλεσμα του ιστορικού -αλλά και συμβουλευτικού- δημοψηφίσματος που έλαβε χώρα την Κυριακή στην ΠΓΔΜ.
Αφενός η πλειονότητα των πολιτών που ψήφισε, τάχθηκε υπέρ του ερωτήματος, αφετέρου η διαδικασία χαρακτηρίστηκε από τη χαμηλή συμμετοχή που ήταν μικρότερη από το 40%.
Υπενθυμίζεται ότι η ερώτηση του δημοψηφίσματος ήταν η εξής: «Είστε υπέρ της ένταξης της χώρας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελλάδας;»
Αποφασισμένος ο Ζάεφ και σενάρια για εκλογές
Στη σκιά της μεγάλης αποχής των ψηφοφόρων, ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ δήλωσε ότι δεν θα παρεκκλίνει από τον κυβερνητικό σχεδιασμό για κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή και πέταξε το μπαλάκι στο VMRO απειλώντας με πρόωρες εκλογές.
Όπως υποστήριξε, οι πολίτες έδειξαν ότι η χώρα είναι μέλος της Ευρώπης και της Ε.Ε., και η ψήφος τους πρέπει να γίνει αποδεκτή από όλους. Το αποτέλεσμα θα σηματοδοτήσει και τις πολιτικές ενέργειες εντός του Κοινοβουλίου, είπε επίσης ο Ζάεφ και πρόσθεσε ότι περιμένει από το VMRO-DPMNE «να σεβαστεί τη φωνή της πλειοψηφίας» του λαού, αλλιώς «δεν θα έχω άλλη επιλογή παρά να προχωρήσω σε πρόωρες εκλογές».
Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση σήκωσε το γάντι που έριξε ο Ζάεφ. Ο ηγέτης του VMRO-DPMNE Κρίστιαν Μίτσκοσκι, εμφανίστηκε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα, δηλώνοντας ότι το δημοψήφισμα «ήταν αποτυχημένο», υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση έχει χάσει τη νομιμοποίησή της και θα πρέπει να απευθυνθεί στο λαό.
Παράλληλα, ισχυρίστηκε ότι η αποτυχία αυτού του δημοψηφίσματος είναι «ένα λάθος αποκλειστικά του Ζάεφ ο οποίος έκανε μία κακή συμφωνία» και συμπλήρωσε ότι οι πολίτες που δεν πήγαν να ψηφίσουν στις κάλπες έστειλαν το πιο ηχηρό μήνυμα.
Με νέα του τοποθέτηση, ο Ζάεφ ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί και πως θα ξεκινήσει επαφές με τους βουλευτές αμέσως, προκειμένου να διαπιστώσει εάν συμπληρώνεται ο απαιτούμενος αριθμός ψήφων για να περάσει η συνταγματική αναθεώρηση. Εάν δεν συγκεντρωθούν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε ότι θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές οι οποίες θα πραγματοποιηθούν άμεσα.
Έδωσε, ακόμη, δέκα με δεκαπέντε ημέρες προθεσμία στο VMRO για να αποφασίσει εάν θα ψηφίσει για τις συνταγματικές αλλαγές. «Έτσι θα έχουμε σαράντα ημέρες όπως απαιτεί ο νόμος για να προετοιμάσουμε τις εκλογές» είπε ο κ. Ζάεφ, ορίζοντας την 25η Νοέμβρη ως την πιθανή ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών.
Συντριπτική νίκη του «ναι» και της... αποχής
Σαρωτικό υπέρ της κυβέρνησης Ζάεφ, ήταν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Με καταμετρημένο το 96,3% των ψήφων, το «ναι» συγκεντρώνει ποσοστό 91,3% με 587.353 ψήφους, ενώ το «όχι» 5,65% με 36.337 ψήφους.
Ωστόσο, το ποσοστό συμμετοχής στο δημοψήφισμα ανήλθε περίπου στο ένα τρίτο (ήταν 36,7%, με καταμετρημένο το 96,3% των ψήφων). Ενδεχομένως πολλοί πολίτες απείχαν από τη διαδικασία ως ένδειξη διαμαρτυρίας από τον καταιγισμό δηλώσεων στήριξης υπέρ του «ναι» από ξένους αξιωματούχους και οργανισμούς, όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε.
Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των ψηφισάντων ήταν περίπου 650.000. Υπενθυμίζεται ότι στις εθνικές εκλογές, τον Δεκέμβριο του 2016, είχαν ψηφίσει 1.191.832 σε σύνολο 1.784.419 εγγεγραμμένων.
Το VMPRO είχε λάβει περίπου 455.000 ψήφους, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες του Ζαεφ περίπου 437.000. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα αλβανόφωνα κόμματα (που στηρίζουν τη συμφωνία) είχαν λάβει περίπου 211.000 ψήφους όλα μαζί (DUI, BESA, Συμμαχία Αλβανών, Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών).
Αν και το δημοψήφισμα της Κυριακής ήταν συμβουλευτικού χαρακτήρα, ο πρόεδρος της εκλογικής επιτροπής ανακοίνωσε ότι δεν συγκεντρώθηκε το 50+1 % συνεπώς η εκλογική διαδικασία θεωρείται, τυπικά, άκυρη.
Σημειώνεται ότι για την κυβέρνηση Ζάεφ, το 40% θεωρούνταν ως ένα κρίσιμο όριο συμμετοχής στο δημοψήφισμα. Αυτό σημάνει ότι η υψηλή αποχή θα δυσκολέψει την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να διαχειριστεί το συντριπτικά υπέρ της αποτέλεσμα.
Παρακολουθεί τις εξελίξεις η Αθήνα
Με προβληματισμό παρακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση, τα όσα διαδραματίζονται στη γειτονική χώρα.
Κατά μία έννοια, πάντως, η εξέλιξη αυτή προσφέρει πολύτιμο χρόνο στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ., ωστόσο θέτει σε κίνδυνο την επίλυση του θέματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ.
Το υπουργείο Εξωτερικών, με ανακοίνωσή του, έκανε λόγο για ένα «αντιφατικό» αποτέλεσμα, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα παρακολουθεί στενά και με την πρέπουσα απόσταση τις εξελίξεις στη φίλη χώρα», καθώς και ότι παραμένει «δεσμευμένη στη συμφωνία των Πρεσπών».
Όπως υπογραμμίζει, «μεγάλο τμήμα της κοινωνίας της γείτονος χώρας στήριξε τη συμφωνία. Όμως ένα σημαντικό τμήμα την αντιμετώπισε με σκεπτικισμό». Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα τόνισε πως «σέβεται τις επιλογές των πολιτών» της ΠΓΔΜ.
Καταλήγοντας, σημείωσε ότι τα επόμενα βήματα «απαιτούν νηφαλιότητα από όλες τις πλευρές ανεξαιρέτως, ώστε η θετική δυναμική της Συμφωνίας των Πρεσπών να διαφυλαχθεί». www.efsyn.gr
